طراحی سایت با وردپرس بهتر است یا لاراول ؟
وردپرس و لاراول دو پلتفرم بسیار محبوب برای توسعه وب هستند، اما هر کدام از آنها برای مقاصد و نیازهای متفاوتی طراحی شدهاند. بطور کلی مقایسه لاراول و وردپرس چندان کار منطقی نیست ، هر یک در جای خود عالی و کاربردی هستند. در ادامه به بررسی و مقایسه کامل این دو پلتفرم میپردازیم تا بتوانم منظور خودم را از غیر منطقی بودن مقایسه این دو قول Php توضیح دهم.
وردپرس (WordPress) چیست ؟
وردپرس یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) یا Content Management System است که بیشتر برای ساخت وبلاگها و وبسایتهای محتوا محور استفاده میشود. هسته وردپرس با استفاده از زبان برنامه نویسی Php نوشته شده و معماری نسبتا پیچیده ای دارد که بسیاری از توسعه دهندگان امروزه برای ارتقاء کسب و کارهای کوچک اینترنتی از این سیستم مدیریت محتوا استفاده می کنند. به نظر من در یک جمله وردپرس اینطور توصیف می شود ” ابزار طراحی وب بسیار مقرون بصرفه ، قدرتمند و آسان (جهت نصب و مدیریت سایت) ” !
کاربردهای وردپرس
وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای بسیار پرکاربرد و انعطافپذیر است که میتواند برای انواع مختلفی از وبسایتها و پروژهها استفاده شود.
۱ - وبسایتهای وبلاگی
وردپرس در اصل به عنوان یک پلتفرم وبلاگنویسی طراحی شده بود و هنوز هم یکی از بهترین ابزارها برای این منظور است. امکانات زیر را فراهم میکند :
- مدیریت آسان پستها و مقالات
- دستهبندی و برچسبگذاری محتوا
- امکان زمانبندی انتشار مطالب
- امکانات نظردهی و تعامل با کاربران
- امکانات فوق العاده برای شخصی سازی بدون دانش برنامه نویسی
- نصب و راه اندازی کم هزینه
۲ - وبسایتهای شرکتی و تجاری
بسیاری از شرکتها از وردپرس برای ساخت و مدیریت وبسایتهای خود استفاده میکنند. ویژگیهای کلیدی برای وبسایتهای شرکتی عبارتند از:
- سفارشیسازی و طراحی حرفهای
- مدیریت صفحات و محتوا
- امکان ایجاد فرمهای تماس و دریافت بازخورد از مشتریان
- بهینهسازی برای موتورهای جستجو (SEO)
۳ - فروشگاههای آنلاین (eCommerce)
با استفاده از افزونههای eCommerce مانند WooCommerce، وردپرس میتواند به یک فروشگاه آنلاین تبدیل شود. امکاناتی که این افزونهها ارائه میدهند شامل موارد زیر است:
- مدیریت محصولات و دستهبندیها
- پرداخت آنلاین و مدیریت سفارشها
- گزارشگیری و تجزیه و تحلیل فروش
- کوپنها و تخفیفات
۴ - پورتفولیو و سایتهای شخصی
بسیاری از فریلنسرها و حرفهایها از وردپرس برای ساخت پورتفولیوهای آنلاین و سایتهای شخصی استفاده میکنند. این سایتها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- نمایش نمونه کارها و پروژهها
- بخش درباره من و تماس
- وبلاگ شخصی برای به اشتراک گذاری دیدگاهها و تجربیات
- گالری تصاویر و ویدئوها
۵ - سایتهای خبری و مجلات آنلاین
وردپرس با قابلیت مدیریت محتوای گسترده، مناسب برای سایتهای خبری و مجلات آنلاین است. این سایتها میتوانند از ویژگیهای زیر بهرهمند شوند:
- مدیریت چندین نویسنده و ویرایشگر
- زمانبندی و انتشار خودکار مطالب
- امکانات نمایش اخبار و مقالات به صورت دستهبندی شده
- ادغام با شبکههای اجتماعی
۶ - آموزش آنلاین و LMS (Learning Management System)
وردپرس با استفاده از افزونههایی مانند LearnDash و LifterLMS میتواند به یک سیستم مدیریت آموزش آنلاین تبدیل شود:
- مدیریت دورههای آموزشی
- ایجاد و مدیریت درسها و آزمونها
- پیگیری پیشرفت دانشجویان
- فروش دورههای آنلاین
لاراول (Laravel) چیست ؟
لاراول یک فریمورک PHP برای توسعه وب است که به توسعهدهندگان کمک میکند برنامههای وب پیچیده و سفارشی را به راحتی بسازند. طراحی و پیاده سازی سایت با لاراول نیازمند دانش فنی در زمینه برنامه نویسی ، معماری MVC ، آشنایی با بک اند و فرانت اند یک وبسایت و همچنین اطلاعات کافی در زمینه نحوه ارتباط و طراحی پایگاه داده می باشد .
کاربردهای لاراول
لاراول یک فریمورک PHP بسیار قدرتمند و محبوب است که برای توسعه وب اپلیکیشنهای پیچیده و مقیاسپذیر استفاده میشود. این فریمورک امکانات بسیاری را برای توسعهدهندگان فراهم میکند که کار با آن را ساده و لذتبخش میسازد. در زیر برخی از کاربردهای اصلی لاراول را بررسی میکنیم:
۱ - توسعه وب اپلیکیشنهای پیچیده
لاراول با استفاده از معماری MVC (Model-View-Controller) ساختار مناسبی برای توسعه وب اپلیکیشنهای پیچیده فراهم میکند. در یک کلام تمام امکانات وردپرس با قابلیت شخصی سازی بسیار متنوع ، امنیت بالا و سرعت بیشتر را ممکن ساخته است .این اپلیکیشنها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- سیستمهای مدیریت محتوای سفارشی
- پلتفرمهای آموزش آنلاین
- سیستمهای مدیریت پروژه
- نرم افزارهای پیچیده حسابداری و مالی
- ربات های شبکه های اجتماعی
- فروشگاه های آنلاین چندزبانه و حرفه ای
- وب اپلیکیشن های سرویس و خدماتی
- و …
۲ - توسعه سیستم های رابط API
لاراول ابزارهای قدرتمندی برای ساخت و مدیریت APIها فراهم میکند. این ویژگیها شامل موارد زیر هستند:
- ساخت APIهای RESTful
- تصدیق و احراز هویت کاربران
- مدیریت درخواستها و پاسخها
۳ - سیستمهای رزرو و مدیریت زمانبندی
لاراول برای ساخت سیستمهای رزرو و مدیریت زمانبندی بسیار مناسب است. این سیستمها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- رزرو آنلاین خدمات
- مدیریت زمانبندی جلسات
- پیگیری و مدیریت رزروها
- زمان بندی و نوبت دهی اتوماتیک
- اطلاع رسانی و مدیریت رزرواسیون
۳ - بک اند اپلیکیشن های آنلاین موبایلی و ویندوزی و سایر پلتفرم ها
لاراول فرای از طراحی سایت امکان ارتباط و مدیریت سرور اپلیکیشن های متفاوت را فراهم می سازد تا بتوانید هر امکانی را در هر پلتفرم مدیریت کنید. قدرت امنیتی و ارتباطی فوق العاده Laravel همه چیز را ممکن ساخته تا بدون محدودیت هر امکانی را توسعه دهید.
مقایسه لاراول و وردپرس در انواع سایت ها
در این قسمت صرف نظر از تمام نکات فنی و تکنیکی بصورت کلی لاراول و وردپرس را باهم مقایسه کردم تا دید کلی برای انتخاب سیستم متناسب با نیاز پروژه خود داشته باشید.
همانطور که مشاهده میکنید لاراول امکان پیاده سازی هر پروژه ای را می دهد و فقط کافیست ایده ای داشته باشید و دانش مورد نیاز آن را کسب کنید اما وردپرس برای پیاده سازی ایده های شما محدودیت های زیادی دارد ! شعار لاراول این است که همه چیز برای طراحی و اجرا به عهده ما تنها به فکر امکانات اپلیکیشن خود باشید که به نظر من حقیقتا هم همینطور است. همه چیز بی نقص است تنها اصول را رعایت کنید و از یک سیستم سریع و ایمن در لاراول بهره مند گردید.
تفاوت وردپرس و لاراول از نظر تکنیکی
برای عزیزانی که علاقه مند هستن از نظر تکنیکی توی این موضوع ورود کنند مطالب را باید عنوان کنم ! قصدم این است تفاوت ها را بصورت واضح و مشخص عنوان کنم .
سیستم مسیردهی یا Routing
سیستم روتینگ در لاراول بسیار انعطافپذیر و قابل تنظیم است و دارای نظم و ترتیب خاصی است.
– تعریف روتها:
- در لاراول، روتها در فایلهای مخصوص روتینگ مانند
web.php
وapi.php
تعریف میشوند. - هر روت میتواند به یک کنترلر، تابع Closure یا یک اکشن اشاره کند.
- در لاراول، روتها در فایلهای مخصوص روتینگ مانند
– روشهای HTTP:
- لاراول از تمامی روشهای HTTP مانند GET, POST, PUT, DELETE و غیره پشتیبانی میکند.
- امکان تعریف روتهای چندگانه برای یک URL با روشهای مختلف وجود دارد.
– گروهبندی و میانافزارها:
- روتها میتوانند در گروهها سازماندهی شوند که امکان اعمال میانافزارها (middleware) به صورت گروهی را فراهم میکند.
- لاراول از پارامترهای اجباری و اختیاری در روتها پشتیبانی میکند.
//تعریف یک روت بعنوان آدرس صفحه اصلی
Route::get('/home', [HomeController::class, 'index']);
//تعریف Middleware بر روی روت ها
Route::middleware(['auth'])->group(function () {
Route::get('/dashboard', [DashboardController::class, 'index']);
});
//تعریف پارامتر های دلخواه
Route::get('/user/{id}', [UserController::class, 'show']);
Route::get('/user/{id?}', [UserController::class, 'index']);
و اما سیستم روتینگ در وردپرس بر خلاف لاراول انعطاف پذیری خاصی ندارد و اصول پیاده سازی مسیر ها یکتاست. روتینگ در وردپرس به صورت پیشفرض سادهتر از لاراول است و بیشتر بر اساس URLهای از پیش تعیین شده کار میکند.
– ساختار URL:
- وردپرس از پیوندهای یکتا (Permalinks) برای مدیریت URLها استفاده میکند که از پیشفرضها و تنظیمات خاصی برخوردار است.
- ساختار URLها از طریق داشبورد مدیریت قابل تنظیم است.
– Rewrite API:
- وردپرس دارای یک Rewrite API است که به توسعهدهندگان امکان میدهد روتهای سفارشی ایجاد کنند.
- این API برای ایجاد URLهای دلخواه و مسیریابی سفارشی استفاده میشود.
- وردپرس از سیستم فیلترها و اکشنها برای تغییر رفتار پیشفرض روتینگ استفاده میکند
// ساختار rewrite api
add_action('init', function() {
add_rewrite_rule('^custom/([0-9]+)/?', 'index.php?page_id=$matches[1]', 'top');
});
// تغییر مسیر با اکشن هاو فیلتر ها
add_filter('query_vars', function($vars) {
$vars[] = 'custom_var';
return $vars;
});
add_action('parse_request', function($wp) {
if (isset($wp->query_vars['custom_var'])) {
// Handle custom route
}
});
سیستم احراز هویت یا Authentication
Authentication در وردپرس
وردپرس از یک سیستم احراز هویت داخلی استفاده میکند که مبتنی بر کوکیها است. پس از ورود کاربر، یک کوکی احراز هویت در مرورگر ذخیره میشود که شامل اطلاعات کاربر است . اطلاعات کاربر در جدول wp_users
ذخیره میشود و اطلاعات متا در جدول wp_usermeta
نگهداری میشود.
تأیید هویت و مدیریت نشست:
- از توابع مانند
wp_signon()
برای ورود کاربر وwp_logout()
برای خروج کاربر استفاده میشود. - توابع امنیتی مانند
wp_verify_nonce()
برای جلوگیری از حملات CSRF (Cross-Site Request Forgery) استفاده میشود.
- از توابع مانند
رمزگذاری:
- وردپرس از PHP’s
password_hash()
وpassword_verify()
برای رمزگذاری و تأیید رمز عبور استفاده میکند.
- وردپرس از PHP’s
افزونهها و توسعه وردپرس:
- افزونههای مختلفی مانند “Wordfence” برای افزودن لایههای امنیتی بیشتر و “WP OAuth Server” برای پیادهسازی OAuth وجود دارند.
- توسعهدهندگان میتوانند از هوکها (hooks) و فیلترها برای اضافه کردن یا تغییر قابلیتهای احراز هویت استفاده کنند.
Authentication در لاراول
لاراول از سیستم احراز هویت داخلی به نام Auth
استفاده میکند که بر اساس sessionها و tokenها کار میکند. میتوان از بستههای مختلفی مانند “Laravel Jetstream” و “Laravel Breeze” برای پیادهسازی سریع سیستم احراز هویت استفاده کرد. مدل کاربر به طور پیشفرض در App\Models\User
تعریف شده و میتوان آن را به دلخواه تغییر داد.
تأیید هویت و مدیریت نشست:
- لاراول از middlewareهای
auth
وguest
برای کنترل دسترسی به مسیرهای مختلف استفاده میکند. - سیستم احراز هویت شامل کنترلرها، viewها، و routeهای از پیش تعریف شدهای است که میتوان آنها را سفارشیسازی کرد.
- لاراول از middlewareهای
رمزگذاری:
- لاراول از PHP’s
bcrypt
برای رمزگذاری رمزهای عبور استفاده میکند و همچنین ازpassword_hash()
وpassword_verify()
برای تطبیق رمز عبور. - میتوان از الگوریتمهای دیگر رمزگذاری مانند Argon2 نیز استفاده کرد.
- لاراول از PHP’s
API و توکنها:
- لاراول بستههای “Laravel Sanctum” و “Laravel Passport” را برای احراز هویت مبتنی بر توکن و OAuth2 فراهم میکند.
- “Sanctum” برای پیادهسازی سادهتر API token authentication استفاده میشود، در حالی که “Passport” برای پیادهسازی کامل OAuth2 مناسب است.
سیستم اعتبار سنجی یا Validation
Validation در وردپرس
وردپرس به طور پیشفرض سیستم اعتبارسنجی جامعی ندارد و بیشتر از توابع PHP و توابع خاص وردپرس برای اعتبارسنجی دادهها استفاده میکند. از توابع داخلی مانند sanitize_text_field()
، esc_html()
، wp_kses_post
و دیگر توابع مشابه برای پاکسازی و اعتبارسنجی ورودیها استفاده میشود.
-
توابع عمومی و فیلترها:
- توابع عمومی و فیلترها در وردپرس برای اعتبارسنجی و پاکسازی دادهها استفاده میشوند. به عنوان مثال، برای اطمینان از معتبر بودن یک URL از
esc_url()
استفاده میشود. - برای اعتبارسنجی دادههای فرمهای سفارشی، توسعهدهندگان باید توابع و منطق اعتبارسنجی خود را بنویسند و یا از افزونههای موجود استفاده کنند.
- توابع عمومی و فیلترها در وردپرس برای اعتبارسنجی و پاکسازی دادهها استفاده میشوند. به عنوان مثال، برای اطمینان از معتبر بودن یک URL از
-
هوکها و اکشنها:
- وردپرس از سیستم هوکها (hooks) و اکشنها (actions) برای اضافه کردن اعتبارسنجی به فرمها و دادههای ورودی استفاده میکند. برای مثال، با استفاده از اکشن
pre_comment_on_post
میتوان دادههای فرم نظرات را اعتبارسنجی کرد.
- وردپرس از سیستم هوکها (hooks) و اکشنها (actions) برای اضافه کردن اعتبارسنجی به فرمها و دادههای ورودی استفاده میکند. برای مثال، با استفاده از اکشن
Validation در لاراول
لاراول دارای سیستم اعتبارسنجی قدرتمند و داخلی است که با استفاده از کلاس Validator
و توابع متعددی کار میکند.
-
- اعتبارسنجی در لاراول از طریق متدهای موجود در
Request
، کنترلرها و کلاسهای درخواست سفارشی (Form Request Classes) انجام میشود.
- اعتبارسنجی در لاراول از طریق متدهای موجود در
-
قوانین اعتبارسنجی:
- لاراول از یک سیستم قوانین اعتبارسنجی (Validation Rules) استفاده میکند که میتواند به سادگی در آرایهای از قوانین تعریف شود. به عنوان مثال:
//نمونه اعتبار سنجی درخواست کاربر در لاراول
$request->validate([
'name' => 'required|max:255',
'email' => 'required|email|unique:users',
'password' => 'required|min:8',
]);
لاراول سیستم اعتبارسنجی قویتر و انعطافپذیرتر است که به صورت داخلی و با استفاده از قوانین اعتبارسنجی و کلاسهای درخواست فرم کار میکند. توسعهدهندگان میتوانند به راحتی قوانین اعتبارسنجی پیچیده را پیادهسازی کنند.
سیستم کنترل سطوح دسترسی یا Authorization
Authorization در وردپرس
وردپرس از یک سیستم نقشها و قابلیتها (Roles and Capabilities) برای مدیریت دسترسی استفاده میکند. نقشها (Roles) مجموعهای از قابلیتها (Capabilities) هستند که به کاربران اختصاص داده میشوند. به عنوان مثال، نقش “Administrator” دارای قابلیتهای بیشتری نسبت به نقش “Subscriber” است.
سیستم نقشها و قابلیتهای وردپرس نسبتاً ساده است و برای پروژههای پیچیده با نیازهای پیشرفته ممکن است محدود باشد. توسعهدهندگان نیاز به استفاده از افزونههای اضافی و کدنویسی سفارشی برای مدیریت مجوزهای پیچیدهتر دارند.
برخی از نقشها و قابلیتهای پیشفرض وردپرس عبارتند از:
- Administrator: مدیریت کامل سایت
- Editor: مدیریت محتوای سایت
- Author: نوشتن و مدیریت پستهای خود
- Contributor: نوشتن و ارسال پست برای بررسی
- Subscriber: مشاهده محتوای سایت و مدیریت پروفایل
افزونهها و توسعهپذیری:
توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از افزونههایی مانند “User Role Editor” نقشها و قابلیتهای سفارشی ایجاد کنند. با استفاده از هوکها (hooks) و فیلترها (filters) میتوان نقشها و قابلیتهای سفارشی اضافه کرد یا تغییر داد. به عنوان مثال:
function add_custom_capabilities() {
$role = get_role('editor');
$role->add_cap('edit_theme_options');
}
add_action('admin_init', 'add_custom_capabilities');
Authorization در لاراول
سیاستها و دروازهها (Policies and Gates):
لاراول از یک سیستم مجوزدهی پیچیده و انعطافپذیر با استفاده از سیاستها (Policies) و دروازهها (Gates) استفاده میکند.
دروازهها (Gates): توابع سادهای هستند که برای تصمیمگیری در مورد مجوزهای خاص استفاده میشوند. به عنوان مثال
Gate::define('update-post', function ($user, $post) {
return $user->id === $post->user_id;
});
- سیاستها (Policies): کلاسهایی هستند که برای سازماندهی منطق مجوزدهی استفاده میشوند و معمولاً با مدلهای خاصی مرتبط هستند. به عنوان مثال:
namespace App\Policies;
use App\Models\Post;
use App\Models\User;
use Illuminate\Auth\Access\HandlesAuthorization;
class PostPolicy
{
use HandlesAuthorization;
public function update(User $user, Post $post)
{
return $user->id === $post->user_id;
}
}
- لاراول از Middleware برای مدیریت مجوزها در سطح درخواست استفاده میکند. به عنوان مثال، برای محدود کردن دسترسی به کاربران احراز هویت شده.
بستههای جانبی:
لاراول دارای بستههای جانبی متعددی مانند “Spatie Laravel Permission” است که امکانات پیشرفتهتری برای مدیریت نقشها و مجوزها فراهم میکند. این بستهها به توسعهدهندگان اجازه میدهند تا نقشها و مجوزهای سفارشی ایجاد کنند و به کاربران اختصاص دهند.
وردپرس و لاراول هر کدام دارای سیستم Authorization متفاوتی هستند که بسته به نیازهای پروژه و سطح تخصص توسعهدهندگان میتوانند انتخاب شوند. سیستم نقشها و قابلیتهای وردپرس سادهتر است و برای پروژههای کوچک و سایتهای محتوامحور مناسب است، در حالی که سیستم سیاستها و دروازههای لاراول پیچیدهتر و انعطافپذیرتر است و برای پروژههای پیچیده و بزرگتر مناسبتر میباشد.
نتیجه گیری
بخش های بسیار دیگری هم برای مقایسه وجود دارند بعنوان مثال : سیستم Api ، سیستم مدیریت خطا ها و پیغام ها ، پکیج ها و امکانات اضافی برای لاراول و وردپرس ، بخش مدیریت پایگاه داده یا دیتابیس ، لایه های امنیتی پیچیده تر و …. . اما تا به اینجای کار هم متوجه هدف این مقاله شدید بنابر این نیازی نیست پیچیده تر کنم موضوع را ، جمع بندی این مقایسه این است که قبل از انتخاب اینکه کدامیک بهتر است باید ابعاد پروژه مد نظر و امکانات مورد نیاز آن را بررسی کنیم.
هر قدر پیچیدگی ، امکانات ، امنیت و ابعاد پروژه مهمتر و بزرگتر باشد ، قطعا لاراول انتخاب درست خواهد بود. اما واقعیت این است که جامعه آماری نشان می دهد کاربرانی که از وردپرس برای پیاده سازی وبسایت خود استفاده میکنند چند میلیون بیشتر از کاربران لاراولی هستند. علت هم کم هزینه بودن و سرعت و امکاناتی است که در پیاده سازی سایت با وردپرس تقاضای کاربران را پوشش می دهد . در پایان هر دو سیستم بسیار قدرتمند هستند و در مواردی میتوانند در پروژه های یکسان، هردو بکار گرفته شوند. اما باز هم در باب مقایسه وردپرس هرگز رقیب لاراول نخواهد بود .